Οφανατισμός προέρχεται από την λατινική λέξη «fanum», που σημαίνει την υπεράσπιση των προσωπικών μας αντιλήψεων με εμπαθή και εγωιστικό τρόπο. Υπάρχουν διάφορα είδη φανατισμού με πιο σύνηθες αυτό του θρησκευτικού φανατισμού, με το οποίο και θα ασχοληθούμε.

Ο φανατισμός είναι μία αρρώστια του νου, μία πλάνη, που προέρχεται από υπέρμετρο εγωισμό, συνοδευόμενο από άγνοια και εκδηλώνεται με καταπιεστικό, δεσποτικό και αυταρχικό, πολλές φορές τρόπο, τέτοιο, που καθιστά τους φανατικούς μη αποδεκτούς από αρκετούς κοινωνικούς κύκλους. Η διαίρεση αυτή είναι αρκετή για να μας πείσει για την φαυλότητά του, όπως επίσης είναι ικανή απόδειξη για να εκτιμήσουμε το αν και κατά πόσο ο φανατισμός είναι εκδήλωση αληθινής πίστης.

Οι φανατικοί θεωρούν ότι η δική τους θρησκεία κατέχει την απόλυτη και μόνη αλήθεια, πράγμα το οποίο δεν έχει ουδεμία σχέση με την πραγματικότητα. Αφού, σε αυτό το επίπεδο όλα είναι σχετικά, πως κάτι ανθρώπινο μπορεί να περικλείει κάτι τόσο τέλειο όσο η απόλυτη αλήθεια; Μην ξεχνάμε ότι η θρησκεία είναι ανθρώπινο δημιούργημα και αποτελεί την κωδικοποίηση του αυθόρμητου και έμφυτου συναισθήματος της λατρείας, που εκ φύσεως διακατέχει τον άνθρωπο.

Ο άνθρωπος είναι ατελής, όπως είναι και κάθε δημιούργημα αυτού, οπότε στην πραγματικότητα είναι ανώφελο να μάχεται ο ένας τον άλλο, καθώς στην ουσία και οι δύο άδικο έχουν. Ο φανατισμός είναι μία μάχη κατά την οποία ο ένας προσπαθεί να επιβάλλει στον άλλο τα εσφαλμένα και ποτισμένα από εγωισμό επιχειρήματά του, χαρακτηρίζοντάς τα ως αληθινά.

Τελικά καταλήγουν και οι δύο να υπερασπίζονται με σθένος απόψεις που δεν αποτυπώνουν την αλήθεια και συνήθως δεν είναι δικές τους, χωρίς να γνωρίζουν τι λένε και γιατί το λένε, απλώς κλείνουν τα μάτια και τα αυτιά τους και αναλώνονται σε καταστάσεις που μόνο κακό προκαλούν.

Καθώς ο φανατισμός κατακλύζει το πνεύμα του ανθρώπου, ο φανατικός πιστεύει ότι βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ στον Θεό, ενώ στην πραγματικότητα βρίσκεται πολύ μακριά απ’ Αυτόν. Αυτή είναι η τραγική κατάσταση, στην οποία βρίσκεται ο φανατικός.

Πολεμώντας ο ένας τον άλλο, οι άνθρωποι χάνουν το πραγματικό νόημα της αγάπης, το οποίο είναι εμφανές στις περισσότερες θρησκείες, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.


Αντί να εστιάσουν σε αυτό και στο πως να γίνουν σωστοί άνθρωποι προτιμούν να επιλέγουν την οδό του φανατισμού και της αντιπαλότητας, καθησυχάζοντας έτσι την συνείδησή τους, με το να λένε ψέματα στους εαυτούς τους ότι πράττουν με πάθος και αγάπη, ενώ στην πραγματικότητα εκδηλώνουν εγωισμό και κακία.

Ο φανατικός προτιμά να μένει στην άγνοια παρά να βγει στο φως και να δει την αλήθεια και το τι πραγματικά αυτή πρεσβεύει, διότι τότε θα πρέπει να γκρεμίσει όλα όσα έχει κτίσει στην ζωή του και αυτό τον φοβίζει. Δεν θέλει λοιπόν να καταλάβει ότι η αγάπη δεν περιορίζεται σε θρησκείες και φιλοσοφικές θεωρίες, αλλά είναι ρεύμα παγκόσμιο και ο τροχός που κινεί όλη την Δημιουργία.

Όταν ο άνθρωπος το συνειδητοποιήσει αυτό, τότε θα ευτυχήσει και θα πάψει να φανατίζεται, διότι ο φανατισμός δεν είναι τίποτα άλλο παρά ανελευθερία και δεσμά, από τα οποία θα πρέπει να απαλλαγεί.

Εκδηλώνοντας ο άνθρωπος τρισυπόστατη αγάπη, δηλαδή αγάπη προς τον εαυτό, αγάπη προς τον συνάνθρωπο και αγάπη προς τον Θεό, εγκαθιδρύει την αγάπη στους κόλπους της ανθρωπότητας, απαλλάσσεται από τα βάρη, όπως ο φανατισμός, που τον ταλαιπωρούν και τότε μπορεί να γίνει ελεύθερος και να προχωρήσει τα επόμενα εξελικτικά του βήματα.
Ν.Μ